Perceptuele posities, ook wel bekend als waarnemingsposities, zijn de posities van waaruit waargenomen wordt. Een krachtige tool voor persoonlijke ontwikkeling.

Je herkent het vast wel, een situatie die niet prettig verliep en waar je nog lang over nadenkt en vooral voelt dat het naar was.  Dat kan anders...

Door de perceptuele posities in te zetten kun je het nare gevoel veranderen.

Ook krijg je meer inzicht in het wereldmodel van de ander. Wat was de beweegreden voor de ander waarom hij of zij dat zei of deed.

Ook kun je meer empathie creëren voor de ander door de situatie vanuit verschillende posities te bekijken.

Waarnemen vanuit een ander perspectief

De perceptuele posities hebben betrekking op drie mogelijke perspectieven van waaruit men kan waarnemen tijdens een wisselwerking met de anderen en of het andere. Door het innemen van een andere positie is het mogelijk om meer informatie te verzamelen over de interactie.

Bij de perceptuele posities gaat het om positie 1: waarnemen vanuit de ik. Vanuit je eigen perspectief met je eigen kijk op de situatie, je eigen waarden en normen en gevoelens.

Daarna krijg je positie 2: hij waarnemen van uit de ogen van de ander. Hoe denkt de ander, hoe voelt de ander, wat ziet en hoort de ander. Dus het inleven in het wereldmodel van de ander. Met de positieve intentie van de ander.

Dan heb je positie 3: het onderzoeken vanuit de metarol. Op een afstand kijken naar positie 1 en 2. Gedissocieerd, kijkend naar het gesprek of de situatie van de ik en de ander. Je bent als het ware de vlieg op de muur.

Bij NLP gaat het onder andere over visuele representatie, maar ook kinesthetische, auditieve en in mindere mate reuk- en smaakzintuigsystemen.

Daarom is het de bedoeling om tijdens de oefening steeds volledig met één van de waarnemingsposities te associëren en hierbij alle zintuigen te benutten. 

Perceptuele posities toepassing

Het toepassen van de perceptuele posities gaat heel eenvoudig volgens het volgende stappenplan:

Stap 1

Men neemt een gesprek of situatie in gedachten, dat moeizaam verliep. Wellicht kunnen de gesprekspartners het niet goed met elkaar vinden. Het is belangrijk om rechtop te zitten of te staan met de schouders naar achteren.

Door goed te concentreren op de situatie, hoort iemand zichzelf weer praten, weet hij wat hij deed en hoe hij reageerde en wat hij op dat moment voelde. Terwijl in deze eerste stap visualisatie van het proces plaatsvindt, is het belangrijk om bij opvallende punten even stil te staan en af te vragen waarom dit gebeurde.

Stap 2

Na uitvoerig de tijd te hebben genomen voor de eerste stap (eerste positie) gaat degene op dezelfde manier naar de situatie kijken vanuit het perspectief van de ander.

Door nu de situatie te beschrijven, wordt duidelijk hoe de gesprekspartner de ander zag, wat hij voelde en wat hij deed. Ook hier is het weer van belang om stil te staan bij ontdekkingen en na te gaan, waarom de gesprekspartner op een bepaalde manier reageerde.

Stap 3

Nu is de tijd rijp om vanuit de derde positie binnen de perceptuele posities naar de situatie te kijken en de 2 mensen als het ware te observeren. Men mag zich afvragen wat opvalt aan de situatie die men ziet en wat de intentie van beide gesprekspartners is.

Hoe zouden beiden tot een gezamenlijke oplossing kunnen komen en hoe komt het dat hun gesprek stroef verloopt? Vanuit de derde positie is iemand in staat om zichzelf wijze raad te geven.

Stap 4

Dit is de stap waarin iemand gaat reflecteren op de oefening. Men kan zichzelf afvragen welke positie het gemakkelijkst in te nemen was. Doordat er in de vorige stappen telkens naar opvallende punten is gekeken, komt nieuwe informatie boven water waar iemand zichzelf eerst niet bewust van was. Dit kan het inzicht in de situatie veranderen en ervoor zorgen dat iemand andere keuzes gaat maken en een volgende keer zijn gesprekspartner anders zal benaderen.

Gewaarwording

De gewaarwording die men in alle posities ervaart is van cruciaal belang om uiteindelijk stap 4 te doorlopen. Deze gewaarwording biedt nieuwe inzichten over zichzelf, de ander en de situatie. Het analyseren van de situatie kan alleen door de eerdere ervaringen opnieuw te beleven vanuit de drie verschillende posities. Desalniettemin kan er ook nadruk op één van de drie posities worden gelegd. Als iemand op zoek is naar meer empathie, kan hij bijvoorbeeld langer stilstaan bij de tweede positie en als een objectieve kijk belangrijk is, geldt de derde positie als meest dominant. Bij perceptuele posities gaat het erom het aantal keuzemogelijkheden in het menselijk leven te vergroten door middel van de drie posities.

Wil je meer weten over NLP? Geef je dan op voor één van de NLP eendaagse en ontdek wat NLP is, wat je ermee kunt en wat het voor jou kan betekenen!