Een optimale leerervaring vanuit een flow
Terwijl we een tijdje geleden druk bezig waren met de NLP practitioner, vergaten we zo nu en dan de tijd en alles wat er om ons heen gebeurde. We waren zo hard bezig en gingen de diepte in en voor we het wisten was het al tijd om te gaan lunchen. We zaten helemaal in een flow.
Iedereen kent dat ‘flow-gevoel’ wel. Je voelt je super zeker, je hebt grip op wat je doet, je bent gemotiveerd en daagt jezelf uit tot nog een betere prestatie. Heerlijk!
Flow kan verwoord worden als een toestand van opperste concentratie, waarin iemand volledig opgaat in een activiteit. Waarbij tijd en omgeving weg lijken te vallen. Volgens Mihaly Csikszentmihalyi, ontwerper van de flow-theorie, ontstaat flow wanneer een persoon een perfect evenwicht ervaart tussen vaardigheid en uitdaging. Flow is een positieve emotie en vormt dus een optimale leerconditie.
Een flow ontstaat wanneer:
- Je actief en gefocust bent
- Je controle hebt over je eigen ervaring
- Je iets doet wat je kunt
- Je probeert om het net iets beter te kunnen doen.
Csikszentmihalyi geeft aan dat flow tot stand kan komen als de activiteit een uitdaging vertegenwoordigt en het beoefenen van deze activiteit binnen het bereik van je vaardigheden ligt. Tijdens een flowmoment voel je je bekaam en succesvol. Dit geeft een positief gevoel en motiveert om verder te gaan. Flow lijkt de “secret to happiness”. Het gaat erom dat er een balans wordt gevonden tussen vaardigheid en uitdaging. Ons brein vraagt van een activiteit voldoende uitdaging én plezier.
Tijdens trainingen is het dus belangrijk om voorwaarden te scheppen om in een flow te komen. Zo creëer je dus positieve stemming en een optimale leerstaat. En dat samen met een vleugje humor zijn dé ingrediënten om verder te ontwikkelen.
De 8 kenmerken van een flow
1 De activiteit heeft een duidelijk doel
Om volledig te kunnen opgaan in een activiteit is het van belang dat duidelijk is welke taken er moeten worden verricht, wanneer en waarom. Daarbij is het doel niet het belangrijkste in een flow, maar komt de positieve ervaring uit de stappen die je op weg zet naar dit doel. Bij NLP leer je op de juiste manier doelen stellen, zodat je dus in een flow komt.
2 De activiteit leert direct feedback
De flowervaring blijft bestaan als je direct feedback ervaart die besloten ligt in het succes van de activiteit. Vandaar dat we bij NLP oefeningen vaak een derde persoon hebben die direct feedback kan geven op het proces.
3 Er is evenwicht tussen uitdagingen en vaardigheden in de activiteit.
Flow doet zich voor indien zowel uitdaging als vaardigheden van een hoog niveau zijn en evenredig aan elkaar.
4 Er ontstaat een toenemende concentratie
Het doen en denken vallen samen en het onderscheid verdwijnt tussen het zelf en de activiteit. De concentratie gaat gepaard met en vorm van bewustzijnsvernauwing (het volledig opgaan in een activiteit)
5 Alleen het hier en nu telt
In een flowervaring eist de activiteit alle aandacht op en krijgen zorgen en problemen niet de kans om in het brein door te dringen. De aandacht is volledig gericht op het heden.
6 Volledige beheersing van de situatie
Tijdens een flowervaring beleef je een ultiem gevoel van beheersing en voel je dat je de mogelijkheid hebt om datgene te bewerkstelligen wat je echt wilt.
7 Een veranderd tijdsbesef
Je hebt tijdens een flowervaring het gevoel alsof de tijd vliegt. De beleving van tijd wordt anders ervaren. Een uur lijkt een kwartier.
8 Egoverlies
Als gevolg van een intense concentratie wordt het bewustzijn van de eigen persoon sterk verminderd. De opperste concentratie verdringt alles wat niet direct met de taak te maken heeft uit het bewustzijn. Na een flowervaring keert het zelfbewustzijn terug in de vorm van meer zelfwaardering.
Binnen het leerproces en de ontwikkeling is het van groot belang dat zowel de uitdagingen als de vaardigheden blijven groeien. Dit voorkomt verveling, demotivatie en faalangst.
Flow stimuleren
De belangrijkste sleutel voor een flow is zelfvertrouwen. Zorg dat je voldoende vaardig en zeker bent om de volgende uitdaging aan te kunnen gaan. Van comfortzone naar volgende uitdaging.
Aandachtspunten voor het bevorderen van flow:
- Is er een balans tussen het niveau van de leertaak en het vaardigheidsniveau?
- Zijn omgevingsfactoren bevorderend?
- Is de volgend uitdaging niet te moeilijk of te makkelijk?
- Is de volgende uitdaging prikkelend genoeg?
Genoeg punten om op te letten wanneer je een training geeft, zelf ontwikkelt of les geeft aan leerlingen.